Tê bì chân tay là một triệu chứng phổ biến, có thể gặp từ người già đến người trẻ. Cảm giác tê bì chân tay khiến không ít người cảm thấy khó chịu. Thông thường, tình trạng trên có thể tự khỏi nếu có chế độ nghỉ ngơi và sinh hoạt điều độ. Tuy nhiên, nếu bạn bị tê bàn tay thường xuyên và kéo dài không rõ nguyên nhân thì có thể đây là biểu hiện của bệnh lý nghiêm trọng. Vậy nguyên nhân của tình trạng này là gì?
Cảm giác tê bì chân tay là gì?
Tê bì chân tay (Numbness of Limb) là hội chứng bệnh thần kinh phổ biến nhất. Tê bì thực chất là tình trạng rối loạn cảm giác hay dị cảm một phần hoặc hoàn toàn ở một số vị trí trên cơ thể. Tình trạng tê bì này thông thường sẽ đi kèm với cảm giác đau nhói khác thường như kim châm không liên quan đến các kích thích cảm giác. Ở một số người lại cảm thấy liệt ngọn chi hay đau… Thông thường tê bì liên quan đến các rối loạn chức năng của thần kinh ngoại vi
Với tê bì tay chân thường cánh tay sẽ có cảm giác tê bì trước, tiếp đó sẽ lan xuống cổ tay, bàn tay và cuối cùng là ngón tay.
Các vị trí tê bì
Tê bì tay
Tê tay là một trong những hiện tượng thường gặp nhất, hiện tượng này có thể xảy ra sau khi lao động, làm việc quá sức hoặc ngồi yên một chỗ quá lâu. Cảm giác này xảy ra có thể do rễ thần kinh bị tác động, chèn ép lên hoặc chèn ép ở vị trí ngoại vi của dây thần kinh ví dụ như tại khuỷu hoặc cổ tay là 2 vị trí rất hay bị.
Tê bì chân
Chứng tê chân có biểu hiện tê nhẹ như kim châm ở giai đoạn đầu, là cảm giác ngứa râm ran xuất hiện ở phần đùi, chân và từ mông xuống chân, ngón chân, hai lòng bàn chân, có thể tê một chân hoặc cả hai chân.
Tê bì đầu ngón tay
Dây thần kinh cảm giác của ngón tay được chia thành các rễ thần kinh từ tủy sống cổ và khi các dây thần kinh ở những bộ phận này bị tổn thương, bị viêm, khối u, bị chèn ép ở các vị trí khác nhau…
Tê bì vùng mặt
Tê mặt là tình trạng mặt mất khả năng biểu đạt cảm xúc do tổn thương thần kinh. Tình trạng này có thể kéo dài trong thời gian ngắn hoặc lâu hơn tuỳ vào từng nguyên nhân khác nhau. Cơ mặt có thể rũ xuống hoặc yếu đi ở một hay cả hai bên mặt
Tê bì gót chân
Đây là tình trạng đau nhức, tê bì tại gót chân, nguyên nhân thường gặp là do áp lực di chuyển, mang vác nặng…
Nhóm đối tượng dễ bị tê bì chân tay
Người cao tuổi
Đối tượng có nguy cơ cao nhất là những người già, vì ở người lớn tuổi, xương khớp sẽ lão hóa theo thời gian, dễ bị tổn thương. Bên cạnh đó, do tính chất của công việc, những người làm nghề lái xe đường dài, nhân viên văn phòng có tiếp xúc với máy tính trong nhiều giờ liên tục. Hay những người thường xuyên phải lao động động chân tay nặng, người bị chấn thương trong lúc làm việc, luyện tập thể thao hay bị tai nạn giao thông… cũng là những đối tượng dễ bị tê bì tay chân.
Bệnh nhân rối loạn chuyển hóa
Các bệnh rối loạn chuyển hóa như: đái tháo đường, mỡ máu cao cũng là những nguyên nhân thường gặp gây nên chứng tê bì chân tay. Nguyên nhân là do ở nhóm bệnh này có sự tổn thương vi mạch dẫn tới tình trạng thiếu hụt máu cung cấp nuôi dưỡng dây thần kinh. Biểu hiện lúc đầu có thể chỉ đơn giản là rối loạn co thắt mạch máu, khi co thắt dẫn tới thiếu máu gây tê bì tay chân.
Phụ nữ sau sinh
Tê bì chân tay sau sinh cũng là hiện tượng phổ biến ở phụ nữ sau khi sinh với biểu hiện là các ngón tay thi thoảng bị tê cứng, có thể kèm theo tê buốt, châm chích hoặc chuột rút. Cơn đau có thể bị lan sang các vùng như cẳng chân, mông, đùi,… thậm chí có thể hạn chế khả năng vận động tay chân.
Nguyên nhân gây tê bì chân tay do bệnh lý
Dấu hiệu chỉ điểm của tai biến mạch máu não:
Tê bì chân tay thường không phải là dấu hiệu của trường hợp khẩn cấp cần đến bệnh viện. Tuy nhiên không thể không đề cập đến việc tình trạng này có thể là dấu hiệu chỉ điểm của đột quỵ. Tới bệnh viện ngay nếu tê bì tay chân kết hợp với các triệu chứng.
- Yếu hoặc tê đột ngột ở cánh tay hoặc chân của bạn, đặc biệt nếu nó chỉ ở một bên của cơ thể
- Nới khó hoặc nói ngọng
- Khuỵu xuống mặt của bạn
- Nhìn lệch
- Đột nhiên chóng mặt hoặc mất thăng bằng
- Đau đầu dữ dội đột ngột
Xẹp đĩa đệm
Đĩa đệm là một đĩa mềm ngăn cách giữa các đốt sống của cột sống. Tổn thương (như thoát vị đĩa đệm) khiến cho phần đĩa mềm này bị ép lại. Phần đĩa đệm bị tổn thương có thể gây áp lực và kích thích các dây thần kinh cột sống của bạn. Ngoài cảm giác tê, đĩa đệm bị trượt có thể gây tình trạng yếu hoặc đau ở cánh tay hoặc chân của bạn.
Thoái hóa đốt sống
Thường xảy ra về đêm hoặc khi thay đổi thời tiết, thoái hóa cột sống khiến sụn khớp, đốt sống bị bào mòn, cọ xát với rễ thần kinh gây đau nhức, tê bì vùng cổ lan xuống hai tay hoặc đau từ thắt lưng xuống hai chân.
Hội chứng ống cổ tay
Ống cổ tay là là một đường hầm chạy qua tâm cổ tay của bạn. Giữa đường hầm này có dây thần kinh giữa đảm nhiệm chức năng cung cấp cảm giác cho các ngón tay gồm ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa và một phần ngón đeo nhẫn.
Thoái hóa khớp
Khi khớp tay, khớp đầu gối hoặc khớp háng bị bào mòn, tổn thương do các yếu tố tiêu cực sẽ làm tay, chân vận động khó khăn và dẫn đến tê bì cánh tay, bàn chân.
Hội chứng Raynaud
Hội chứng Raynaud xảy ra khi các mạch máu của bạn thu hẹp, khiến lượng máu đến bàn tay và bàn chân của bạn bị hạn chế. Việc thiếu máu lưu thông khiến các ngón tay, ngón chân của bạn bị tê, lạnh, xanh xao và rất đau.
Bệnh về tim mạch
Dấu hiệu tê bì tay chân có thể là dấu hiệu ban đầu của các bệnh về tim mạch. Máu lưu thông kém khi tim của bạn không hoạt động tốt và tình trạng tê bì tay chân là không thể tránh khỏi.
Bệnh tiểu đường
Khi bị tiểu đường, cơ thể người bệnh gặp khó khăn trong việc vận chuyển đường từ máu vào các tế bào. Nồng độ đường trong máu cao trong một thời gian dài có thể dẫn đến tổn thương dây thần kinh được gọi là bệnh thần kinh ngoại biên do tiểu đường. Bệnh này gây tổn thương dây thần kinh dẫn đến tê cánh tay, bàn tay, chân và bàn chân của bạn.
Rối loạn tuyến giáp:
Rối loạn tuyến giáp không được điều trị có thể làm hỏng các dây thần kinh truyền cảm giác đến cánh tay và chân của bạn. Rối loạn này được gọi là bệnh lý thần kinh ngoại vi. Triệu chứng là gây tê, yếu ở bàn tay và bàn chân của bạn.
Đa xơ cứng
Các vấn đề liên quan đến thị lực, tê, ngứa, yếu cơ… là biểu hiện của đa xơ cứng. Bệnh này có tác động trực tiếp đến hệ thần kinh trung ương, gây tổn thương màng bọc Myelin và dẫn đến triệu chứng tê bì chân tay.
Xơ vữa động mạch
Đây là là nguyên nhân hàng đầu gây nên các cơn nhồi máu cơ tim, đột quỵ, tai biến mạch máu não. Dấu hiệu tê tay chân là do các khối vật chất bất thường bám lên thành mạch gây xơ cứng, hẹp lòng mạch, chèn ép dây thần kinh.
Nguyên nhân gây tê bì chân tay do nguyên nhân khác
Tác dụng của một số loại thuốc:
Tổn thương dây thần kinh (bệnh thần kinh) có thể là tác dụng phụ của thuốc điều trị từ thuốc điều trị ung thư đến thuốc điều trị động kinh. Nó có thể ảnh hưởng đến cả chân và tay của bạn.
Một số loại thuốc có tác dụng phụ gây tê chân tay bao gồm:
- Thuốc kháng sinh như metronidazole (Flagyl), nitrofurantoin (Macrobid) và fluoroquinolones (Cipro).
- Thuốc chống ung thư như cisplatin và vincristine.
- Thuốc chống động kinh như phenytoin (Dilantin).
- Thuốc tim hoặc huyết áp như amiodarone (Nexterone) và hydralazine (Apresoline).
Thiếu vitamin hoặc khoáng chất
Vitamin B12 cần cho sự hoạt động khỏe mạnh của các dây thần kinh. Thiếu vitamin B12 gây cảm giác tê hoặc ngứa ran ở tay và chân của bạn. Triệu chứng thiếu vitamin B12 kèm với các biểu hiện: mệt mỏi, vàng da, vàng mắt, khó giữ thăng bằng, khó nhìn thẳng, phát sinh ảo giác. Thiếu kali và magie cũng có thể gây tê tay chân.
Làm việc không khoa học
Bê vác vật nặng, ngồi, đứng quá lâu ở một tư thế, lười vận động và thường xuyên ngồi dưới máy lạnh sẽ gây tổn thương dây thần kinh dẫn đến tê bì chân tay, cơ thể mệt mỏi.
Sinh hoạt sai tư thế
Những thói quen trong sinh hoạt hàng ngày như: nằm nghiêng người, gối quá cao, đi giày cao gót thường xuyên,… đều có thể trở thành nguyên nhân dẫn đến tê bì chân tay.
Do chấn thương
Dây thần kinh ngoại biên có thể bị tổn thương do ngã, tai nạn, va chạm cũng sẽ khiến tê bì chân tay.
Thường xuyên rơi vào tình trạng căng thẳng, mệt mỏi
Tâm trạng mệt mỏi, căng thẳng do áp lực công việc, cuộc sống kéo dài có thể kích thích các tế bào thần kinh gần bề mặt da, gây ra hiện tượng ngứa và tê bì chân tay
Triệu chứng thường gặp của tê bì chân tay
Các dấu hiệu khởi phát ban đầu của tê bì chân tay thường rất nhẹ: tê các đầu ngón tay, châm chích, dị cảm, kiến bò, chuột rút, nhức mỏi… Do đó mà người bệnh rất dễ chủ quan, không thăm khám sớm. Tình trạng tê bì kéo dài sẽ kéo theo cơn đau ngày càng tăng; các ngón tay không chỉ tê mà còn nhức, cảm giác tê buốt càng nhiều hơn, cơn đau nhức lan xuống dọc theo cánh tay, rồi cẳng tay dẫn đến việc khó cử động hay cầm nắm. Kèm theo đó, các ngón chân, bàn chân, cổ chân, cẳng chân.
Một số dấu hiệu cảnh báo bạn nên đi gặp bác sĩ:
- Khó thở
- Tê toàn bộ chân hoặc cánh tay
- Tê hoặc yếu nhanh chóng lan rộng lên hoặc xuống cơ thể.
- Cảm giác tê bì chân tay bắt đầu đột ngột (trong vòng vài phút hoặc vài giờ). Các triệu chứng này thường nhẹ nhàng thoáng qua nên người bệnh rất dễ chủ quan, không đi khám sớm.
- Tê cả hai bên dưới một mức cụ thể của cơ thể (chẳng hạn như bên dưới dàn âm thanh)
- Mất cảm giác ở mặt và thân mình
- Suy nhược bắt đầu đột ngột hoặc nhanh chóng (trong vài giờ hoặc vài ngày)
- Tê ở đùi, mông, bộ phận sinh dục và khu vực giữa chúng (vùng yên ngựa) và mất kiểm soát bàng quang và ruột (đại tiện không tự chủ)
Biến chứng của tê bì chân tay
Nhiều người thường có xu hướng coi thường, xem nhẹ, thậm chí bỏ qua việc điều trị tê tay chân, mà không biết rằng điều này có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng cho sức khỏe cũng như cuộc sống.
- Thường xuyên gây đau nhức, tê buốt khiến người bệnh mất ăn, mất ngủ, sức khỏe suy giảm nghiêm trọng;
- Ảnh hưởng đến chức năng vận động, đi lại, khó khăn trong sinh hoạt và làm việc;
- Nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến những biến chứng nặng nề như: đại tiểu tiện không tự chủ, teo cơ, liệt chi…
- Nếu không được phát hiện và điều trị sớm có thể dẫn đến các khối u, ung thư chèn ép vào hệ thống dây thần kinh, nguy hiểm đến tính mạng.
Phương pháp phòng ngừa và tê bì chân tay
Một số biện pháp phòng ngừa:
- Uống nhiều nước trong ngày để tránh mất nước vì nó có thể khiến máu lưu thông kém gây tê bì chân tay
- Chế độ ăn uống cần bổ sung nhiều thực phẩm lành mạnh, chứa nhiều chất dinh dưỡng, vi chất tốt cho cơ thể, hệ xương khớp, hệ thần kinh, máu như vitamin D, canxi, vitamin K…
- Sử dụng nhiều trái cây tươi theo mùa và rau lá xanh. Tránh sử dụng các loại thực phẩm đã qua chế biến và tinh chế.
- Tránh giữ nguyên tư thế trong thời gian dài, đặc biệt là khi xem TV hoặc làm việc trên máy tính.
- Tránh tiêu thụ caffeine và đồ uống có cồn vì chúng có thể làm giảm lưu thông máu.
- Tránh hút thuốc và sử dụng các sản phẩm thuốc lá khác vì chúng có thể làm quá tải hệ thần kinh.
- Luôn giữ cân nặng ở mức cân bằng, việc tăng cân quá mức có thể tạo áp lực lên cột sống dẫn đến thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm… chèn ép lên rễ thần kinh gây tê bì chân tay.
- Tránh đi giày không vừa chân để không bị tê chân. Giày cao gót hoặc giày dép chèn ép ngón chân của bạn cũng có thể dẫn đến tê.
- Có kế hoạch tập luyện thể dục thể thao hàng ngày, phù hợp với thể trạng để xương khớp chắc khỏe, dẻo dai, máu huyết được lưu thông ổn định…
Phương pháp phục hồi tê bì chân tay
Bệnh tê bì chân tay sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Không chỉ thăm khám, điều trị theo chỉ định của bác sĩ chuyên môn, mỗi người cũng có thể thực hiện một số bài tập nhằm giúp máu lưu thông, tăng cường sức khỏe…
Xoa bóp
Xoa bóp là một cách dễ dàng nhưng hiệu quả để giải quyết tê bì chân tay. Nó làm tăng lưu thông máu, do đó làm giảm cảm giác tê. Hơn nữa, nó giúp kích thích các dây thần kinh và cơ bắp, do đó cải thiện chức năng tổng thể của chúng.
- Thoa đều lên khu vực bị tê.
- Mát xa theo chuyển động tròn bằng các ngón tay chắc chắn trong ít nhất 5 phút.
Đi bộ
Các bệnh cơ xương khớp sẽ gây hạn chế vận động rất lớn cho người bệnh, vì vậy đi bộ là phương pháp đơn giản và hiệu quả để giảm tê bì chân tay. Cần lưu ý trong khi đi bộ, hãy cố gắng duy trì tốc độ vừa phải, tránh đi quá nhanh, vận động mạnh gây mất sức, tình trạng bệnh nặng hơn, ảnh hưởng đến sức khỏe.
Tập thể dục
- Thực hiện các bài tập chân và tay đơn giản trong 15 phút mỗi sáng. Trong thời gian giải lao tại nơi làm việc, hãy uốn và duỗi để vận động cánh tay, cổ tay, bàn tay và chân của bạn.
- Các bài tập tim mạch và tập aerobic trong 30 phút, 5 ngày một tuần, cũng rất hữu ích.
- Thường xuyên đi bộ, chạy bộ, đi xe đạp hoặc bơi lội để cải thiện lưu thông máu tránh bị tê bì chân tay.
Nghệ
Curcumin, một hợp chất được tìm thấy trong nghệ, giúp cải thiện lưu lượng máu khắp cơ thể giúp giảm tình trạng tê bì chân tay
- Thêm 1 thìa cà phê bột nghệ vào 1 cốc sữa. Đun nóng nó trên ngọn lửa nhỏ. Ngoài ra, hãy thêm một chút mật ong. Uống hỗn hợp một lần mỗi ngày để cải thiện lưu thông của bạn.
- Bạn cũng có thể xoa bóp khu vực tê bì chân tay trong vài phút với một hỗn hợp được chuẩn bị từ bột nghệ và nước.
- Nếu bạn có tuần hoàn máu kém, việc bổ sung nghệ hàng ngày có thể hữu ích. Tuy nhiên, bạn phải hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng thực phẩm chức năng.
Quế
Quế chứa nhiều hóa chất và chất dinh dưỡng, bao gồm mangan và kali cũng như một số vitamin B quan trọng. Đặc tính dinh dưỡng của nó có thể giúp cải thiện lưu lượng máu đến cánh tay và chân, do đó giúp điều trị chứng tê bì chân tay. Theo các chuyên gia, tiêu thụ 2 đến 4 gam bột quế mỗi ngày giúp cải thiện lưu thông máu.
Bổ sung Magie
Mức magiê thấp trong cơ thể cũng có thể dẫn đến tê bì chân tay. Khoáng chất này cần thiết cho hoạt động trơn tru của hệ thần kinh và lưu thông máu thích hợp trong cơ thể. Ăn thực phẩm giàu magie, chẳng hạn như rau xanh đậm, các loại hạt, bột yến mạch, bơ đậu phộng, cá nước lạnh, đậu nành, bơ, chuối, sô cô la đen và sữa chua ít béo.
Bạn có thể đến trung tâm chăm sóc và phục hồi cơ xương khớp tại Vũng Tàu, hotline 0877.24 72 72 để được kiểm tra, xác định nguyên nhân gây bệnh và từ đó sẽ có phương pháp điều trị hiệu quả và dứt điểm
Nguồn: Tổng hợp internet
Tham khảo tham nhiều kiến thức
